ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ

Τυπος και ωρες εβδομαδιαιας διδασκαλιας
1 ωρα ασκησεις πραξης, 2 ωρες θεωρια και 3 ωρες εργαστηριο (μικτο μαθημα).
Διδακτικες μοναδες
6,5 δμ.
Επίπεδο μαθήματος
Υποχρεωτικο μαθημα
Tυπικό εξάμηνο
3ο

ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Εκμάθηση των βασικών εννοιών / γνώσεων της χαρτογραφίας / χαρτών. Εξοικείωση με εφαρμογές τους.

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Θεωρητικό Μέρος Μαθήματος
Εισαγωγή, βασικές έννοιες (φυσική επιφάνεια, γεωειδές, ελλειψοειδές), ορισμοί (χάρτης, χαρτογραφία), αρχές, ιστορικά στοιχεία. Στοιχεία θεωρητικής και μαθηματικής χαρτογραφίας, εισαγωγή στα χαρτογραφικά δεδομένα, πώς γίνεται ένας τοπογραφικός χάρτης. Επίπεδο αναφοράς, συστήματα συντεταγμένων, μετασχηματισμοί (Helmert, αφινικός). Σφαίρα αναφοράς, ελλειψοειδές αναφοράς, γεωδαιτικά συστήματα αναφοράς. Θεωρία χαρτογραφικών παραμορφώσεων. Βασικές έννοιες, είδη και χαρακτηριστικά χαρτογραφικών προβολών (αζιμουθιακές προβολές, κυλινδρικές προβολές, κωνικές προβολές). Χρησιμοποίηση χαρτογραφικών προβολών, επιλογή προβολής, αλλαγή προβολής, αλλαγή ελλειψοειδούς. Χαρτογραφικές προβολές, συστήματα αναφοράς και ελλειψοειδή των ελληνικών χαρτών (ΗΑΤΤ, ΕΓΣΑ 87, Μερκατορική προβολή, UTM, EMΠ 3°). Τοπογραφικός χάρτης, τοπογραφική χαρτογραφία (χαρτογραφικά αντικείμενα, σύμβολα, γραφική σημειολογία, χρώματα, μοντέλα, υπόμνημα). Χαρτογραφική ονοματολογία, τοπωνύμια σε τοπογραφικούς χάρτες, αλφαριθμητικά χαρτογραφικά δεδομένα. Κανόνες χαρτογραφικής παρουσίασης και σύνθεσης. Χαρτογραφική γενίκευση. Σύλληψη, σχεδιασμός, σύνταξη, ενημέρωση τοπογραφικών χαρτών. Εκτύπωση και παραγωγή τοπογραφικών χαρτών. Χαρτομετρία (μετρήσεις αποστάσεις/όγκοι/επιφάνειες, προσδιορισμός σημείων, σφάλματα, παραμορφώσεις, έλεγχοι). Είδη και χρήσεις χαρτών (συνδυαστική χρήση χάρτη και πυξίδας, χρήση χάρτη και GPS, χρήσεις τοπογραφικών χαρτών, ναυτική χαρτογραφία και ναυτικοί χάρτες, χάρτες για τυφλούς, χάρτης και χωρική ανάλυση, χρήση άλλων χαρτών). Κατασκευαστές/παραγωγοί χαρτών και χαρτογραφικών δεδομένων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Εθνικές και διεθνείς υποδομές χαρτογραφικών και χωρικών δεδομένων. Ειδικά θέματα: Χάρτης και λήψη απόφασης, χάρτης και προπαγάνδα. Ο Χάρτης ως σύστημα πληροφοριών. Εισαγωγή στην ψηφιακή χαρτογραφία. Θέματα έρευνας στην Χαρτογραφία. Συμπεράσματα και προοπτικές.

Εργαστηριακό Μέρος Μαθήματος
Εμπέδωση-πρακτική εφαρμογή των εννοιών της χαρτογραφίας/χαρτών (όπως αυτές αναφέρονται στο θεωρητικό μέρος): συστήματα συντεταγμένων, μετασχηματισμοί και μετατροπές συντεταγμένων, προβολές, ελλειψοειδή, προβολές και συστήματα αναφοράς στον ελληνικό χώρο. Εξάσκηση στην αναγνώριση και ανάλυση των βασικών και αισθητικών χαρακτηριστικών ενός χάρτη. Πρακτική κατανόηση της σημασίας των τοπωνυμίων και των τεχνικών απεικόνισής τους. Ανάλυση χαρτογραφικής γενίκευσης σε τοπογραφικούς χάρτες. Εφαρμογές χαρτομετρίας. Χρησιμοποίηση χαρτών. Ειδικά θέματα. Συνδυαστική χρησιμοποίηση χάρτη και πυξίδας, χάρτη και GPS. Συνδυαστική ανάλυση και συσχετισμός αεροφωτογραφιών, δορυφορικών εικόνων και χαρτών. Διαχρονικές χαρτογραφικές αναλύσεις.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ελληνική:
  1. Βαλσαμάκη Μ., 1992. Τοπωνύμια – Η Χαρτογραφική Διάσταση. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.
  2. Λιβιεράτος Ε., Φωτίου Α., 1996. Ελλειψοειδής Γεωδαισία & Γεωδαιτικά Δίκτυα. Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη.
  3. Νάκος Β., 1999. Αναλυτική Χαρτογραφία. Σημειώσεις ΕΜΠ.
  4. Πανταζής Δ., 2008. Μαθηματική Χαρτογραφία / Χαρτογραφία. Σημειώσεις ΤΕΙ Αθήνας.
Ξενόγλωσση :
  1. Brewer C., 2005. Designing Better Maps. A Guide for GIS Users. ESRI Press, Redlands, California.
  2. Edater, 2001. Représentation Cartographique, Guide Méthodologique. Coedition CERTU – GIP ATEN, Paris.
  3. Krygier J., Wood D., Making Maps, a Visual Guide to Map Design for GIS. Guilford Press, New York/London.
  4. Mac Eachern A., 1995. How Maps Work. Representation, Visualization & Design. Guilford Press, New York.
  5. Rouleau B., 2000. Méthodes de la Cartographie. CNRS EDITIONS, Paris.
  6. Smith J., 1997. Introduction to Geodesy – The History and Concepts of Modern Geodesy. John Wiley & Sons.